Dębowiec

Powstanie wsi datowane jest na koniec XIV wieku. Założyli ją przy dawnym szlaku handlowym z Krakowa do Krzepic koloniści (osadnicy) niemieccy; w większości byli to tkacze związani z „zagłębiem” tkackim tego okresu (Kamienica Polska, Poczesna). Dziś pozostałością (świadkiem) tamtych czasów są nazwiska mieszkańców (Hartwich, Gryn, Orman, Grabara, Niemczyk); w ciągu wieków rodziny osadników się spolonizowały. Przez następne dziesięciolecia zmieniały się stopniowo zajęcia mieszkańców; pracowali jako drwale i „kurzyli” węgiel drzewny na potrzeby okolicznych kuźnic oraz trudnili się wypałem wapna systemem gospodarczym (w niewielkich piecach z wykorzystaniem kamienia wapiennego z własnych łomików oraz drewna i ściółki jako paliwa). Wapno sprzedawano na targu w Żarkach, Siewierzu i Mstowie.
Administracyjnie Dębowiec należał początkowo do Poczesnej, a od początków XX wieku; po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, utworzeniu gminy w Poraju i parafii w Choroniu przynależy do gminy Poraj.
3 września 1939 r. na polach Dębowca rozegrała się bitwa pomiędzy żołnierzami 74 pp z Lublińca a wojskami hitlerowskimi; jej skutkiem było spalenie wsi przez Niemców i pacyfikacja jej mieszkańców. Pozostałością tamtych wydarzeń jest zbiorowa mogiła polskich żołnierzy poległych w tej bitwie.
Do końca XX wieku na terenach należących do wsi funkcjonowała kopalnia rudy żelaza „Dębowiec”; dziś w pokopalnianych budynkach pracują dwa tartaki.
W ostatnich latach, ze względu na atrakcyjne walory krajobrazowe i klimatyczne, wieś rozbudowuje się; osiedlają się głównie mieszkańcy Częstochowy i Zagłębia.

Wiesław Popielak